10 najważniejszych kompetencji przyszłości

Bartek Szczepaniak
Bartek Szczepaniak
Founder talent network, Growth marketer, Szkoleniowiec i Prelegent
Jak sądzisz, co to znaczy być analfabetą w XXI wieku? Jeżeli myślisz, że chodzi o nieumiejętność czytania, to jesteś w błędzie! Wielki myśliciel Alvin Toffler mówił: "Analfabetami XXI wieku nie będą ludzie nie umiejący czytać, ale tacy, którzy nie potrafią się uczyć, oduczać i ponownie nauczyć". I te słowa stają się rzeczywistością.

To, co Toffler powiedział, jest naprawdę ważne, zwłaszcza kiedy patrzymy na to, jak szybko zmienia się dzisiejszy rynek pracy.

Wiedza i umiejętności stają w centrum uwagi przedsiębiorców i rekruterów. Nie tylko te, które masz teraz, ale przede wszystkim te, które jesteś w stanie zdobyć. Rozwijająca się technologia, dynamiczne zmiany w społeczeństwie, ekologia – to wszystko wpływa na to, jakie umiejętności są teraz ważne, a jakie będą kluczowe w przyszłości.

Ale czekaj, zanim zaczniesz się stresować. Badania The Future of Humanity Institute Uniwersytetu Oxfordzkiego pokazują, że 60% dzisiejszych dzieci będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie istnieją. Czy to nie brzmi ekscytująco? Zamiast się obawiać, zróbmy z tego wyzwanie.

Czego oczekują pracodawcy?

Przygotowałem dla Ciebie listę rzeczy, które są teraz na topie wśród pracodawców. Zwróć uwagę, że:

  1. Maleje zapotrzebowanie na pracowników wykonujących najprostsze, powtarzalne czynności;
  2. Rośnie znaczenie umiejętności obsługi coraz bardziej skomplikowanych maszyn i oprogramowania;
  3. Pojawiają się nowe stanowiska, takie jak Digitalent czy Customer Help Desk;
  4. Znacznie ważniejsza staje się umiejętność budowania relacji z klientami, komunikatywność, otwartość, zaangażowanie i przejawianie inicjatywy;
  5. Coraz częściej pożądane są kompetencje związane z analizą danych, customer experience i customer journey.

Jakie kompetencje będą najważniejsze w przyszłości?

Jeśli chodzi o najważniejsze kompetencje przyszłości, to zidentyfikowano trzy główne grupy:

  1. Kompetencje poznawcze – to takie, które dotyczą Twojego myślenia. Wchodzą tu kreatywność, krytyczne myślenie czy rozwiązywanie skomplikowanych problemów.
  2. Kompetencje społeczne – te, które są niezbędne do pracy z innymi ludźmi. Umiejętność efektywnej współpracy, przedsiębiorczość czy inteligencja emocjonalna.
  3. Kompetencje cyfrowe i technologiczne – umiejętności tzw. twarde. Tu mamy do czynienia z wszystkim, co związane z technologią.

Kompetencje przyszłości – lista 10 najważniejszych

Na podstawie raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego z 2022 roku można wywnioskować 10 najistotniejszych kompetencji, które będą ekstremalnie pożądane na rynku pracy. Zaznaczę tu, że w topce znalazło się również “działanie w sytuacji niepewności”, ale nie wskoczyło do mojej listy. Dlaczego? Osobiście uważam to za przejaw traumy pocovidowej wśród ankietowanych przedsiębiorców. Jeśli uważasz, że popełniam błąd, daj mi znać!

Zatem, dopracowana lista 10 najważniejszych kompetencji przyszłości.

Kreatywność

Rozwój technologii, szczególnie sztucznej inteligencji, sprawia, że wiele rutynowych zadań jest zautomatyzowanych. Dlatego umiejętności, które nie mogą być łatwo zastąpione przez maszyny, takie jak kreatywność, stają się niezwykle cenne.

Kreatywność to zdolność do tworzenia nowych i oryginalnych pomysłów, produktów lub rozwiązań problemów. To umiejętność połączenia istniejących elementów w nowy, innowacyjny sposób. Kreatywność polega również na wykorzystywaniu swojej wyobraźni do eksploracji i tworzenia rzeczy, które nie istniały wcześniej.

Współpraca z innymi

Współpraca dotyczy zdolności do efektywnego pracowania w zespołach, zarządzania relacjami, komunikowania się i dzielenia się wiedzą i pomysłami, a także wykazywania empatii i szacunku dla różnorodności i różnic.

Ponieważ wiele problemów, z którymi będziemy się borykać w przyszłości, będzie miało charakter złożony i interdyscyplinarny, praca zespołowa będzie kluczowa do tworzenia skutecznych rozwiązań. Współpraca pozwala na łączenie różnych perspektyw i umiejętności, co może prowadzić do bardziej innowacyjnych i efektywnych rozwiązań, niż te, które mogłyby zostać stworzone indywidualnie.

Krytyczne myślenie

Zdolność do analizowania informacji, zrozumienia ich kontekstu, formułowania logicznych wniosków i podejmowania decyzji opartych na solidnych dowodach. W czasach, kiedy informacje są łatwo dostępne i często sprzeczne, krytyczne myślenie jest niezbędne do oceny wiarygodności źródeł i zrozumienia skomplikowanych kwestii.

Krytyczne myślenie jest szczególnie ważne w kontekście szybko zmieniającej się technologii i globalnej gospodarki. Dzięki temu możemy zrozumieć i zareagować na zmieniające się warunki, identyfikować nowe możliwości i tworzyć innowacyjne rozwiązania. Krytyczne myślenie pozwala nam również ocenić ryzyko i przewidzieć konsekwencje naszych decyzji.

Rozwiązywanie problemów

Umiejętność efektywnego identyfikowania problemów, analizowania możliwych rozwiązań, a następnie wdrażania i oceniania tych rozwiązań, jest kluczowa w złożonym i dynamicznym świecie.

Rozwiązywanie problemów to złożony proces. Wymaga prawidłowego zrozumienia przyczyny problemu, opracowania najlepszego rozwiązania, a następnie wdrożenia zmian i analizy jego efektywności. Takie kompetencje już są na wagę złota, a w przyszłości ich wartość jeszcze wzrośnie!

Komunikacja

Możliwość efektywnego przekazywania i odbierania informacji jest kluczowa w prawie każdym kontekście, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.

Komunikacja obejmuje różne umiejętności, takie jak jasne i precyzyjne formułowanie myśli, aktywne słuchanie, umiejętność przekazywania skomplikowanych koncepcji w zrozumiały sposób, czy też czytanie niewerbalnych sygnałów. W dzisiejszym cyfrowym świecie umiejętności te obejmują również efektywne korzystanie z różnych platform i narzędzi komunikacyjnych.

Odpowiedzialność

Ta kompetencja obejmuje zarówno odpowiedzialność za własne działania i decyzje, jak i szerszą odpowiedzialność społeczną i środowiskową.

Odpowiedzialność na poziomie indywidualnym odnosi się do zdolności do podejmowania decyzji i realizacji zadań, przy jednoczesnym uznaniu i akceptacji konsekwencji tych działań. To obejmuje zarówno odpowiedzialność za własny rozwój i naukę, jak i za wykonanie powierzonych zadań i obowiązków w pracy.

Na szerszym poziomie, odpowiedzialność odnosi się również do rozumienia i reagowania na wpływ naszych działań na innych, społeczeństwo i środowisko. To obejmuje takie kwestie jak etyka, zrównoważony rozwój i ochrona środowiska.

Negocjacje

To umiejętność, która pozwala na osiągnięcie porozumienia między dwiema lub więcej stronami, które mogą mieć różne, a czasem nawet sprzeczne interesy. Negocjacje mogą dotyczyć różnych aspektów, od finansowych warunków kontraktu, poprzez zasady współpracy, aż po rozwiązywanie konfliktów.

Negocjowanie wymaga wielu umiejętności, takich jak efektywna komunikacja, zdolność do analizy i zrozumienia perspektywy drugiej strony, umiejętność rozwiązywania problemów, a także umiejętność utrzymania spokoju i opanowania w stresujących sytuacjach.

Zarządzanie ludźmi

Zarządzanie ludźmi, często określane jako umiejętność leadershipu, jest jedną z kluczowych kompetencji przyszłości. W miarę jak organizacje stają się coraz bardziej złożone, a praca coraz bardziej zespołowa i interdyscyplinarna, umiejętność efektywnego zarządzania ludźmi staje się niezwykle cenna.

Zarządzanie ludźmi obejmuje wiele umiejętności. Przede wszystkim wymaga to umiejętności budowania i utrzymania silnych, pozytywnych relacji, które są podstawą skutecznego zarządzania. Dobry lider potrafi inspirować i motywować swoich podwładnych, budując kulturę zaufania i otwartości.

Branżowe kompetencje specjalistyczne

Te kompetencje odnoszą się do wiedzy, umiejętności i zdolności specyficznych dla określonej branży lub dziedziny pracy. Zdolność do przyswajania i rozwijania tych kompetencji jest kluczowa dla sukcesu w dzisiejszym szybko zmieniającym się świecie pracy.

Kompetencje te mogą obejmować różnorodne obszary, takie jak zaawansowane umiejętności techniczne, zrozumienie specyfiki branży, znajomość przepisów prawnych czy regulacji, umiejętność korzystania z branżowych narzędzi czy systemów, a także specyficzne umiejętności miękkie, które są szczególnie ważne w danej branży.

W przyszłości, zdolność do szybkiego przyswajania i rozwijania branżowych kompetencji specjalistycznych będzie jeszcze ważniejsza, ze względu na szybko postępującą digitalizację, globalizację i zmiany w strukturach rynku pracy. Pracownicy, którzy są w stanie skutecznie adaptować się do tych zmian i ciągle rozwijać swoje specjalistyczne kompetencje, będą mieli przewagę na rynku pracy.

Praca z narzędziami opartymi o AI

Praca z narzędziami opartymi na sztucznej inteligencji (AI) jest niezwykle ważną kompetencją przyszłości. W miarę jak technologia AI staje się coraz bardziej powszechna i zintegrowana z różnymi aspektami naszego życia i pracy, umiejętność skutecznego korzystania z tych narzędzi staje się kluczowa.

Kompetencja ta obejmuje dwa aspekty.

Po pierwsze, wymaga to zrozumienia podstawowych zasad działania AI, takich jak uczenie maszynowe, przetwarzanie języka naturalnego czy głębokie uczenie.

Po drugie, praca z narzędziami AI wymaga umiejętności praktycznego korzystania z tych narzędzi – umiejętność korzystania z konkretnych platform lub aplikacji opartych na AI, takich jak systemy do przetwarzania języka naturalnego, narzędzia do analizy danych, czy systemy do automatyzacji procesów biznesowych.

Jak rozwinąć kompetencje przyszłości i zyskać przewagę na rynku pracy?

Jeśli dopiero zaczynasz lub chcesz się przebranżowić, to warto wiedzieć, jakie kompetencje będą wartościowe w przyszłości. Skorzystaj z tej listy, poszukaj więcej, ale też zapisz się do talent network.

To tu rozwiniesz umiejętności, które pozwolą ci doskonale wejść w nową branżę, a potem szybciej przeskakiwać kolejne szczeble. Poznasz też wielu mentorów z rozmaitych branż, którzy pomogą ci rozwinąć skrzydła. A najlepsza wiadomość? To całkowicie darmowe!

Ostatnia zmiana: 5 lipca 2023
Autor artykułu
Bartek Szczepaniak
Bartek Szczepaniak
Founder talent network, Growth marketer, Szkoleniowiec i Prelegent

Dołącz do nas

Zacznij rozwijać się z nami i zyskaj przewagę na rynku pracy – za darmo!

Inne ciekawe artykuły